Thursday, December 26, 2013

Robinson Kruzo

Robinson Kruzo                 



Permbajtja e vepres 

- Ky roman i Defo tregon nje gjendje tejet interesante . Ai pershkruan jeten e heroit te tij ''Robinson Kruzo'' . 

- Robinson Kruzo lindi ne vitin 1632 ne '' New york '' nga nje familje e mire , por nuk ishte vendos , por babain e kishte nga ''Bremeni'' qe u vendos ne Hull dhe fitoi nje pasuri te madhe dhe u martua me nenen e tij nga nje familje e shquar Robinson nga edhe ky e mori emrin .
- Mbiemri i kesaj familje te shquar ishte Krajner por i quajten Kruzo , atehere ky u quajt '' Robinson Kruzo '' .
- Robinson Kruzo kishte dy vellezer me te medhenje , njeri ishte oficer qe me vone u be nenkolonel ku luftoi shume luftra qe u shvilluan ne angli , kurse vellai i dyte se dini se ç'u be me te kurre . 
- Robinsoni duke qene djali i trete ne familje nuk ja mesuan asnje zanat por Kruzo ishte i pasionuar pas udhetimeve detare por as nena nuk pranuan qe ai te shkonte pasi Robinsoni kishe nje jete te qete dhe te siguruar.
- Ai nuk ju bind urdhrave te babait dhe lundroi me nje shok ne hapsiren detare. Ne vitin 1891 u largua nga Hull per te shkuar drejt Londres .
- Ai kurre nuk mendoi se nje djalosh avanturier si ai aventurat kane filluar aq heret dhe tani kane vazhduar aq gjate .
- Ai bashke me shokun e tij ne anije duke lundruar ne drejtim te Londres .
- Ererat fryenin , qielli ishte i mbuluar i tere nga rete e mbuluar me shtrengata me nje ngjyre te zeze . 
- U detyruan te ndaloheshin ne Larmuth , derisa te pushimit stuhite qe venin nga qdo ane .
- Robinsoni ishte i pikelluar sepse nuk kishte degjuar fjalet e prinderve e tani do te fundosej anija e ai do te vdiste.
- Shume mendime i silleshin ne koke , shume dite kaluan keshtu gjersa ne Londer mberritem dhe ai qelloi ne nje shoqeri me te mire . 
- Ishte mendura per faktin qe nuk kishe qendruar ne shtepi , por ajo force qe ngjalli kete ide te marrezishme e te parashikuar qe te fitonte pasuri duke bredhur neper bote. 
- Kjo force qe ia kishe rrenjosur aq forte ne mendje gjithe ato planee qe kishte , gjithe ato mendime te marra .
- Pas disa ditesh te qendrimit te tij ne Londer hipi ne anije qe shkonte ne brigjet e afrikes . 
- Ky udhetim ishte aq i keq saqe ai perfundoi si nje skllav i mjere ku takoi nje njeri te quajtur ''Xuri''.
- Kishin aq miqesi te dy saqe ne nje dite u arratisen me nje barke te vogel.
- Te dy duke lundruar nga vendbanimi i te egerve dhe frigoheshin shume dhe papritmas nje anije po afrohet drej tyre , Xuri tha : Imzot , Imzot nje anije po afrohet . 
- Anija e huaj u erdhi ne ndihme , ishte braziliane .
- Shkuan ne Brazil . Ne Brazil Robinsoni la Xuri-n dhe deshi te lundronte ende me anije , por me pare ai kapetani e njohu nje fabrikant qe prodhonte sheqer dhe ai vendosi te punonte atje dhe bleu nje toke . 
- Ne testament e la te shkruar se ne qofte se do te vdiste gjate ketij udhetimi , gjysmen e pasurise do t'ia jepte kapetanit dhe gjysmen tjeter familjes se tij .
- Me te vertete ky udhetim ishte teper i hidhur . Duke lundruar kalonin ditet gjersa mund te ndaheshin ne ndonje cope toke . 
- Papandehur njeri nga bashkeudhetaret pa token dhe filloi te bertiste . ''Toke'',''Toke'' te gjithe u gezuan , por ky gezim nuk zgjati shume , sepse cepi i anijes u ndesh me nje nga shkembinjte e forte rreth brigjeve te detit . 
- Anija u shkaterrua te gjithe ishin te vdekur por vetem Robinsoni kishte mbetur gjalle dhe me ane te notit kishte mberritur gjeth ne zallishte . 
- Qe ketej filloi historia per ishullin e pabanuar ku pas mbesim te gjithe aventurat e ''Robinson Kruzo'' . 
- Kjo histori interesante e jetes se Robinsonit ne ishullin e pabanuar nga shkrimtari ''eshte e shkruar me nje frytezim vertete poetish e kjo pjese e ketij romani eshte pjesa me me vlere njekohesisht edhe me teper per lexuesin.
- Brendia kryesore e romanit eshte jeta e tij ne ate ishull si teme eshte jeta e mjere ne ishull , eshte nje lufte ne mes njeriut dhe vet natyres por kjo lufte ne mes njeriut dhe vete natyres zhvillohet me kushte aq te jashtezakonshme saqe edhe fakti me i thjeshte si krijimi i nje jete te rendomte te nje njeriu , qe kuptohej nga lexuesi si nje hap i ri heroik i ''Robinsonit'' ne luften per te krijuar kushte sa me te mira njerezore jetesore . 
- Robinsoni filloi nje jete te qete ne ishullin e tij . 
- Nje nate kalon duke fjetur ne peme nga frika se mos te sulmonin e t''i ndodhte diqka . Ajo edhe shume vjet , muaj , e - dite i kalon duke u munduar te hedh hapa te rinje per te krijuar diqka me te pershtatshme per jeten e nje njeriu te rendomte .
- Ai nga anija e mbytur furnizohet me shume gjera qe i hyri ne pune ndertoi nje shtepize te vogel dhe zbuloi nje , shpelle te vogel me plote ar , argjend , pushke , plumba ai fshehu . 
- Nga anija nxori nje tope me therrime buke te cilat iu rrezuan ne toke pas disa muajsh verejti se po dilte misri , elbi e gruri dhe beri nje te vetem , per ushqim kishe dhi e koca qe i zbuste sepse ishin te eger . 
- Formoi edhe kopene duke i zbutur dhite e kocat . Nje dite pas shume vjetesh i vetmuar pa se ne ishullin e tij qe ai e qante veten , mbeti i ketij ishulli i vinin te egrit dhe formonin gostite e tyre mizore duke ngrene njeriut . 
- Frigohej shume nga ata , por nje dite me ane te dylbive pa se ata lakuriqe kishin shtruar gostine e tyre mizore duke ndezur zjarr per ta pjekur mishin e njerezve te tyre edje me qpsje [a aty te lidhur njerin e moren ta prenin kurse tjetri po priste gjakngrire qe te binte ne duart e tyre .

Nita -Josip Rela

     Nita

Akti i Par

Ne aktin e par behet fjal per vendbanimin e Nites.Zefi i kishte pasur qef Niten,gjysen te zhveshur fillon te flet ngadal por nita nuk e degjon sepse i kishte humbur vedija.
Zefi shkoj te nje grua qe ti sjell uj.Pasi ta largon Roza i ve doren pas kokes dhe e
therret nita,nita pas pak nita zgjohet dhe kerkon ta dij se kush ja shpetoj jeten.
Pastaj i trgoj se ishte Zefi ai qe ja shpetoj jeten pasi degjon nita,ju faliminderit te
gjithve,mirpo Prenka,Zefi,Marku i therrasin qleqet e katundit sepse mendonin se Agim beu
do ti sjell ushtrin e tij te hakmerren,mirpo Prenka i thot se ky hall ju kapi nga shtepia ime.
Une mendoj se duhet te largohen,marku i thot me duket se ti Prenka ke be zgjidhje te mir
andej kur te vij Agim beu nuk e mur gjakun po te mos ishte nita ne mes jush dhe fshatareve
do tju thot se fajtoren jan larguar, mirpo te gjith behemi gati,por zefi e priti baban.
Nita me zemer te thyer duke e pershendetur zefin i thot se edhe shpirti im ka mbetur te ti
ndersa edhe zefi i thot nites eja te shkojm edhe une do te vije pas teje,kurse e nxjerr
medaljonin nga qafa dhe ja dhuron nites dhe i thot te nesermen se edhe zemra ime do
te vij pas teje.

Akti i Dyt

Pas tri viteve me von niten e kerkon per nuse aty ishin arratisur shum vet,mirpo Prenka
e lut niten fejohet sepse ajo nuk deshiron te fejohet,qka ishte qka ishte me e keqja
nita deshironte te shpallej mashkull mirpo Prenka e luti te mendoj mir dhe e pyeta sepse
nuk deshiron te martohej mirpo e pyeti,ajo i thot se zemra ime eshte e vdekur dhe nuk
lejon te hyje asnjerin brenda dhe keshtu nita i thot te mbretit pleqet e fshatit,priftin
dhe kristofolimen qe ta shpall mashkull keshtu ne diten e mbledhjes te gjith njerzve
Niku dhe Poli ja kendojn kengen se bashku:Diten,gjumin,buken pra vajz o vajz me e bukra
ma fal zemren.Une e ti jetem te ri.Keshtu fillojn te mblidhen njerzit ku arrin pleqet
para priftit pak me vones,keshtu e degjuan dike per ta thirrur,dhe qe arriti pa heshtu
prifti e pyeti qe te behesh mashkull nersa nita u pergjigjet.Prifti e pyeti se disa djem
te kan kerkuar te martohesh me ta,nita tha se zemra ime ka vdekur dhe nuk pranon asnjeri
nuk do te bej asnerin te palumtur.

Akti i Tret

Nita ka 3 muaj qe eshte shpallur dhe kryente te gjitha punet si mashkull dhe kur nuk
kishte te punonte mendonte per Zefin qe thoshte ku je zefi im,i dashur a thua a do te
shoh prap dhe ta nxjerri medalionin nga qafa e puth vetem ashtu te me degjoj Roza duke
menduar dhe e pyeti niten i thot se kan degjuar se do te martohesh Roza i thot se po te
edhe per canen e cila do te martohet keshtu duke biseduar Roza dhe Nita.
Ja ne det pat qen mbytur nje femij dhe vrapoi nita dhe e shpetoj, ate dit kishin gara
dhe nita filloj te merrte pjes ne gara keshtu u mblodhen te gjith,dhe gara filloj dhe
u degjuan disa zera po vinte nje arberesh dhe papritmas u duk disi zefi u pershendet
me to ja kur e sheh edhe Prenken,dhe vrapoi e perqafoji po ne fillim prenka nuk e
njohi pasi i tregoi se eshte zefi duke biseduar me keto dyja.

Akti i Katert

Kur nita u zgjua Prenka i tregoi se nena e nites kishte vdekur dhe e kishte lene niten
4vjeqe.Prenka i tregoj se nuk kishte dashur te martohej dhe ti beu njeri nites Prenka
i tregoi se e kishte arritur me ndjenj e dinitet.Keshtu filluan ta gjykojn niten se
ishte shpallur mashkull.Dhe ajo i trgoj per dashurin qe kishte per zefin ndersa zefi tha
se nita serish lejon se zemra e saj eshte e bukur e mir dhe e lir.Zefin se degjoi aspak
duke ditur se vajza ishte shpallur mashkull dhe prifti thot se nita e tradhtoi kishen e
e shenjet katolike dhe per kete arsye e bej edhe une fajtore e ka thene prifti i par e
paramendoj per shpalljen e vajzes per mashkull une nuk jam mesuar keshtu ma pret mendja
dhe duke e shpallur vajzen,e Prenk Vukes te dalin prane zogjeve.Une sjam mesuar keshtu
ma pret mendja duhet ta terheqim edhe ta shpallim vajzen e Prenk Vukes te Zakeve,U-vra
U-vra,U-vra bertiti,zefi vrapoj pas pak she e shikoj gjakun,me lot ne sy bertet nita
nita nitaaaa.


Zogu dhe kulla

         Zogu dhe Kulla


Ky tregim flet për një zog i cili jeton ne një kulle te larte dhe një djalë qe dëshiron te ja merre zogut këngën. Zogu këndonte aq bukure sa që bënte qe trëndafilat te lulëzojnë me fletët e tyre te blerta. Djali i cili jetonte ne një dhome te kullës fliste me ëmbëlsi. Ai një nate ju afrua zogut dhe i tha :

Dua këngën tende. Ti mund te gjesh ndonjë kënge tjetër, djali ja kërkoi këngën zogut sepse me këngën e tij te bukur te gjithë do ta donin djalin.

Djali priti disa dite dhe doli qe ta kërkonte zogun qe te ja merte këngën zogut. Duke e kërkuare dëgjoi një jelkone ! Ai donte ta ndiqte por jehona e ndiqte. Jehona arriti deri te veshët e djalit dhe i tha :

- Mos e kërko zogun kot atë nuk munesh qe ta gjesh me.

Djalit iu kujtua kur zogu i tha qe me miredo te ishte qe ai ta mbante këngën e kurse djali duhet qe ta mbante fjalën. 


REFERAT I SHKURT